مسجد قبا در مشهد

تا اين جا ما روايات , احاديث و آيات و گاه نيز ديدگاه هاى برخى مسجد قبا مشهد بزرگان اسلام شناس را آورديم تا بـگـويـيم كه تلاوت نماز در مسجد براى زنان اشكالى ندارد.
و گفتيم كه تیم اى از روايات نيز زنـان را از رفـتن به مسجد بازداشته اند ولى اكنون مى خواهيم بدانيم چرا روايات مى گويند مسجد قبا مشهد خانه براى نماز زنان فضيلت بيشتر داراست؟ از كـتـاب هـاى روايـى و فـتـاواى بعضى از فقهاى شيعه و سنى استفاده مى شود كه درخانه نماز خـوانـدن بـراى زنـان از نماز خواندن در مسجد فضيلت بيشتر دارااست.
اينك به تعدادى از اين گونه روايات و فتاوا كه مضمون همگی آنها يكى هست دقت مى كنيم .
نبی آفریدگار (ص ) فرمود: ((صلاة المراءة وحدها في بيتها كفضل صلاتها في الجمع خمسا و عشرين درجة )). ((60)) ((بـه تـنـهـايـى و درخانه نماز تلاوت زن مثل نماز در جمع هست در حالى كه 25 مرتبه فضيلت داراست)). باز از آن حضرت هست : ((ان مـساجدالنساء البيوت , و صلاة المراءة في بيتها افضل من صلاتها و صفتها وصلاتها في صفتها اءفـضـل مـن صـلاتـهـا فـي صـحـن دارها و صلاتها في صحن دارها اءفضل من صلاتها في سطح بيتها)). ((61)) ((بهترين مسجد زنان خانه هست , و نماز در خانه رفیعتر از نماز او در ايوان می باشد , و نمازاو در ايوان رفیعتر از نمازش در حياط خانه اش می باشد , و نماز او در حياط خانه رفیعتر ازنمازش برپشت بام خانه است )). امام درست گو (ع ) در اين باره نيز فرمود: ((خير مساجد نسائكم البيوت )). ((62)) ((بهترين مساجد براى زنان شما خانه ها می‌باشد )). هم چنين امام درستگو (ع ) فرمود: ((صـلاة الـمـراءة فـي مـخـدعـهـا افضل من صلاتها في بيتها و صلاتها في بيتها افضل من صلاتها في الدار)). ((63)) ((نماز زن در اطاق عقبى (پستو) برتر از نماز او در اطاق جلويى می باشد و نماز او در اطاق نشيمن رفیعتر از نمازش در خانه اش است )). ام سلمه از عهد و پیمان نبی معبود (ص ) مى گويد: ((خير مساجد النساء قعر بيوتهن )). ((64)) ((بهترين رزرو مسجد قبا مشهد مساجد براى زنان اطاقهاى عقب خانه هاى آنان می باشد )). پیامبر معبود (ص ) به حضرت على (ع ) فرمود: ((يا على ! ليس على النساء جمعة و لا جماعة و لا اذان و لا اقامة )). ((65)) اى على ! براى زنان نماز جمعه و جماعت و اذان و اقامه نيست )). صاحب و مالک مفتاح الكرامه در عده آورى اقوال در اين باره آورده است : هـل شـرعيه اتيان المساجد للرجال خاصة او لهم و للنساء؟ فى نهاية الاحكام و كشف الالتباس هذا الـحـكـم يـعـنـي اتـيان المساجد مختص بالرجال دون النساء لانهن اءمره بالاستتار و فى (حاشيه الـمـيـسـي ) انـمـا تـسـتـحب الفريضة في المسجد في حق الرجال اماالنساء فبيوتهن مسلما و في مـجمع البرهان خبر يونس بن ضبيان يدل على اختصاص فضيلة المسجد بالرجال كما هو المذكور فـى الـكتب والمشهور بينهم و في التذكرة يكره للنساء الاتيان الى المساجد و في (الدروس ) للنساء الاختلاف اليها كالرجال وان كان البيت افضل و خصوصا لذوات الهيئات آدرس مسجد قبا مشهد و في (النقليه ) صلوة المراءة فـي دارها في (الذكرى ) الاقرب شرعية اتيان المساجد للنساء و في موضع آخر من كشف الالتباس اءن صـلوة المراءة في بيتها اءفضل من المسجد و في (اللمعة والروضة ) الافضل المسجدلغيرالمراءة او مـطـلقا بناء على اطلاق المسجد على بيتها و قالا اءيضا و مسجد المراءة بيتهابمعنى اءن صلاتها فيه اءفضل من خروجها الى المسجد اءو بمعنى كون صلاتها فيه كالمسجد فى الفضيلة فلا تفتقر الى طـلبها بالخروج و هل هو كمسجد مطلق اءو هو كماتريد الخروج اليه فتخلف بحسبه الظاهر الثاني قـلـت : و مـن تـتـبع مباحث الجماعة والاوقات و مباحث الحيض والاستحاضه و غيرها ظهر له اءن الاصحاب قائلون بشرعية اتيان المساجد للنساء فينبغي التاءمل في محل النزاع )). ((66)) آيا رفتن به مسجد صرفا براى مردان مشروع است يا براى زنان نيز جايز است ؟ در((نهاية الاحكام )) و ((كـشـف الالـتـبـاس )) نشانی مسجد قبا مشهد اين امر مختص مردان شمرده شده است , نه زنان ,چون به زنان دستور پـوشـش و مخفی شدن داده گردیده است .
و در حاشيه ((ميسى )) آمده می‌باشد : خواندن نماز در مسجد بـراى مـردان مـسـتحب می‌باشد البته استحباب نماز در خانه براى زنان به طور مطلق ثابت هست .
و در ((مـجمع البرهان )) در خبر يونس بن ضبيان آمده :فضيلت رفتن به مسجد براى مردان ثابت می باشد نـه براى زنان .
همان طورى كه معروف بين فقها هم همين است .
و علامه در ((تذكرة )) مى گويد: رفتن زنان به مسجد مكروه می‌باشد .
ودر ((دروس )) مى گويد: براى زنان رفتن به مساجد مستحب اسـت , مـثـل مردان , اگرچه خانه براى زنان افضل می باشد , خصوصا براى زنان جوان .
و در ((نفليه )) آمـده اسـت : نـمـاز زن بـايـددر خـانه اش برپا شود.
و علامه در ((ذكرى )) مى گويد: نماز زن در خـانـه اش افضل از مسجداست .
و شهيد نخستین و دوم در ((لمعه )) و ((نوحه )) مى گويند: عالی اين است كه بگوييم مسجدبراى غير زنان می باشد يا اين حكم به طور مطلق جارى می‌باشد .
بنابراين كه خانه براى زنان درحكم مسجد باشد.
و شهيد اول و ثانى نيز در معناى ((مسجدالمراءة بيتها)) گفته اند: يعنى نماز خواندن زنان در خانه افضل از رفتن آن‌ها به مسجد هست يا به اين مفهوم می‌باشد كه فضيلت نماز زنان در خانه مثل مسجد می باشد و نيازى به رفتن به مسجدنيست .
صاحب ((مفتاح الكرامه )) پس از نقل اقوال رزرو مسجد قبا مشهد مى گويد: ((كـسـى كه بحث احكام جماعت , زمان ها , مباحث حيض , استحاضه و نشانی مسجد قبا مشهد غير آنها‌را تتبع كند برايش روشـن مى گردد كه اصحاب قائل به شرعيت رفتن زنان به مسجد میباشند.
بنابراين , لایق هست در ارتباط اين مورد توجه شود)). شهيد ثانى در لمعه آورده است : ((والافـضـل الـمـسـجد لغيرالمراءة او حتما بناء على اطلاق المسجد على بيتها بالنسبة اليها... و مـسجد المراءة بيتها بمعنى اءن صلاتها فيه اءفضل من خروجها الى المسجد اوبمعنى كون صلاتها فيه كالمسجد في الفضيلة فلا تفتقر الى طلبهابالخروج )). ((67)) ((بـهـتـ ر آن اسـت كـه رفـتن به مسجد براى غير زنان می‌باشد يا اين كه بگوييم : خانه به طورمطلق ((مـسـجـد)) زن اسـت .
و معناى اين كه مسجد زن , خانه او شماره تلفن مسجد قبا مشهد می‌باشد اين می‌باشد كه نماز درخانه اش از رفـتـن او بـه مـسـجد بلندتر می باشد يا به اين مضمون‌ كه اقامه نماز در خانه در فضيلت ,مثل مسجد می باشد ونيازى به رفتن او به مسجد نيست )). مرحوم سيد محمد كاظم طباطبائى (قدس ) در كتاب عروة الوثقى آورده می باشد : ((صلاة المراءة في بيتها افضل من صلاتها في المسجد)). ((68)) ((نماز زن در خانه خوب از نماز او در مسجد است )). حضرت امام خمينى (قدس ) در تحريرالوسيله آورده است : ((والافضل للنساء الصلاة في بيوتهن , والافضل بيت المخدوع )). ((69)) ((براى زن ها نماز قرائت در خانه بلكه در صندوق خانه و اطاق عقب بهتراست )).

تا اين جا ما روايات , احاديث و آيات و گاه نيز ديدگاه هاى برخى مسجد قبا مشهد بزرگان اسلام شناس را آورديم تا بـگـويـيم كه تلاوت نماز در مسجد براى زنان اشكالى ندارد.
و گفتيم كه تیم اى از روايات نيز زنـان را از رفـتن به مسجد بازداشته اند ولى اكنون مى خواهيم بدانيم چرا روايات مى گويند مسجد قبا مشهد خانه براى نماز زنان فضيلت بيشتر داراست؟ از كـتـاب هـاى روايـى و فـتـاواى بعضى از فقهاى شيعه و سنى استفاده مى شود كه درخانه نماز خـوانـدن بـراى زنـان از نماز خواندن در مسجد فضيلت بيشتر دارااست.
اينك به تعدادى از اين گونه روايات و فتاوا كه مضمون همگی آنها يكى هست دقت مى كنيم .
نبی آفریدگار (ص ) فرمود: ((صلاة المراءة وحدها في بيتها كفضل صلاتها في الجمع خمسا و عشرين درجة )). ((60)) ((بـه تـنـهـايـى و درخانه نماز تلاوت زن مثل نماز در جمع هست در حالى كه 25 مرتبه فضيلت داراست)). باز از آن حضرت هست : ((ان مـساجدالنساء البيوت , و صلاة المراءة في بيتها افضل من صلاتها و صفتها وصلاتها في صفتها اءفـضـل مـن صـلاتـهـا فـي صـحـن دارها و صلاتها في صحن دارها اءفضل من صلاتها في سطح بيتها)). ((61)) ((بهترين مسجد زنان خانه هست , و نماز در خانه رفیعتر از نماز او در ايوان می باشد , و نمازاو در ايوان رفیعتر از نمازش در حياط خانه اش می باشد , و نماز او در حياط خانه رفیعتر ازنمازش برپشت بام خانه است )). امام درست گو (ع ) در اين باره نيز فرمود: ((خير مساجد نسائكم البيوت )). ((62)) ((بهترين مساجد براى زنان شما خانه ها می‌باشد )). هم چنين امام درستگو (ع ) فرمود: ((صـلاة الـمـراءة فـي مـخـدعـهـا افضل من صلاتها في بيتها و صلاتها في بيتها افضل من صلاتها في الدار)). ((63)) ((نماز زن در اطاق عقبى (پستو) برتر از نماز او در اطاق جلويى می باشد و نماز او در اطاق نشيمن رفیعتر از نمازش در خانه اش است )). ام سلمه از عهد و پیمان نبی معبود (ص ) مى گويد: ((خير مساجد النساء قعر بيوتهن )). ((64)) ((بهترين رزرو مسجد قبا مشهد مساجد براى زنان اطاقهاى عقب خانه هاى آنان می باشد )). پیامبر معبود (ص ) به حضرت على (ع ) فرمود: ((يا على ! ليس على النساء جمعة و لا جماعة و لا اذان و لا اقامة )). ((65)) اى على ! براى زنان نماز جمعه و جماعت و اذان و اقامه نيست )). صاحب و مالک مفتاح الكرامه در عده آورى اقوال در اين باره آورده است : هـل شـرعيه اتيان المساجد للرجال خاصة او لهم و للنساء؟ فى نهاية الاحكام و كشف الالتباس هذا الـحـكـم يـعـنـي اتـيان المساجد مختص بالرجال دون النساء لانهن اءمره بالاستتار و فى (حاشيه الـمـيـسـي ) انـمـا تـسـتـحب الفريضة في المسجد في حق الرجال اماالنساء فبيوتهن مسلما و في مـجمع البرهان خبر يونس بن ضبيان يدل على اختصاص فضيلة المسجد بالرجال كما هو المذكور فـى الـكتب والمشهور بينهم و في التذكرة يكره للنساء الاتيان الى المساجد و في (الدروس ) للنساء الاختلاف اليها كالرجال وان كان البيت افضل و خصوصا لذوات الهيئات آدرس مسجد قبا مشهد و في (النقليه ) صلوة المراءة فـي دارها في (الذكرى ) الاقرب شرعية اتيان المساجد للنساء و في موضع آخر من كشف الالتباس اءن صـلوة المراءة في بيتها اءفضل من المسجد و في (اللمعة والروضة ) الافضل المسجدلغيرالمراءة او مـطـلقا بناء على اطلاق المسجد على بيتها و قالا اءيضا و مسجد المراءة بيتهابمعنى اءن صلاتها فيه اءفضل من خروجها الى المسجد اءو بمعنى كون صلاتها فيه كالمسجد فى الفضيلة فلا تفتقر الى طـلبها بالخروج و هل هو كمسجد مطلق اءو هو كماتريد الخروج اليه فتخلف بحسبه الظاهر الثاني قـلـت : و مـن تـتـبع مباحث الجماعة والاوقات و مباحث الحيض والاستحاضه و غيرها ظهر له اءن الاصحاب قائلون بشرعية اتيان المساجد للنساء فينبغي التاءمل في محل النزاع )). ((66)) آيا رفتن به مسجد صرفا براى مردان مشروع است يا براى زنان نيز جايز است ؟ در((نهاية الاحكام )) و ((كـشـف الالـتـبـاس )) نشانی مسجد قبا مشهد اين امر مختص مردان شمرده شده است , نه زنان ,چون به زنان دستور پـوشـش و مخفی شدن داده گردیده است .
و در حاشيه ((ميسى )) آمده می‌باشد : خواندن نماز در مسجد بـراى مـردان مـسـتحب می‌باشد البته استحباب نماز در خانه براى زنان به طور مطلق ثابت هست .
و در ((مـجمع البرهان )) در خبر يونس بن ضبيان آمده :فضيلت رفتن به مسجد براى مردان ثابت می باشد نـه براى زنان .
همان طورى كه معروف بين فقها هم همين است .
و علامه در ((تذكرة )) مى گويد: رفتن زنان به مسجد مكروه می‌باشد .
ودر ((دروس )) مى گويد: براى زنان رفتن به مساجد مستحب اسـت , مـثـل مردان , اگرچه خانه براى زنان افضل می باشد , خصوصا براى زنان جوان .
و در ((نفليه )) آمـده اسـت : نـمـاز زن بـايـددر خـانه اش برپا شود.
و علامه در ((ذكرى )) مى گويد: نماز زن در خـانـه اش افضل از مسجداست .
و شهيد نخستین و دوم در ((لمعه )) و ((نوحه )) مى گويند: عالی اين است كه بگوييم مسجدبراى غير زنان می باشد يا اين حكم به طور مطلق جارى می‌باشد .
بنابراين كه خانه براى زنان درحكم مسجد باشد.
و شهيد اول و ثانى نيز در معناى ((مسجدالمراءة بيتها)) گفته اند: يعنى نماز خواندن زنان در خانه افضل از رفتن آن‌ها به مسجد هست يا به اين مفهوم می‌باشد كه فضيلت نماز زنان در خانه مثل مسجد می باشد و نيازى به رفتن به مسجدنيست .
صاحب ((مفتاح الكرامه )) پس از نقل اقوال رزرو مسجد قبا مشهد مى گويد: ((كـسـى كه بحث احكام جماعت , زمان ها , مباحث حيض , استحاضه و نشانی مسجد قبا مشهد غير آنها‌را تتبع كند برايش روشـن مى گردد كه اصحاب قائل به شرعيت رفتن زنان به مسجد میباشند.
بنابراين , لایق هست در ارتباط اين مورد توجه شود)). شهيد ثانى در لمعه آورده است : ((والافـضـل الـمـسـجد لغيرالمراءة او حتما بناء على اطلاق المسجد على بيتها بالنسبة اليها... و مـسجد المراءة بيتها بمعنى اءن صلاتها فيه اءفضل من خروجها الى المسجد اوبمعنى كون صلاتها فيه كالمسجد في الفضيلة فلا تفتقر الى طلبهابالخروج )). ((67)) ((بـهـتـ ر آن اسـت كـه رفـتن به مسجد براى غير زنان می‌باشد يا اين كه بگوييم : خانه به طورمطلق ((مـسـجـد)) زن اسـت .
و معناى اين كه مسجد زن , خانه او شماره تلفن مسجد قبا مشهد می‌باشد اين می‌باشد كه نماز درخانه اش از رفـتـن او بـه مـسـجد بلندتر می باشد يا به اين مضمون‌ كه اقامه نماز در خانه در فضيلت ,مثل مسجد می باشد ونيازى به رفتن او به مسجد نيست )). مرحوم سيد محمد كاظم طباطبائى (قدس ) در كتاب عروة الوثقى آورده می باشد : ((صلاة المراءة في بيتها افضل من صلاتها في المسجد)). ((68)) ((نماز زن در خانه خوب از نماز او در مسجد است )). حضرت امام خمينى (قدس ) در تحريرالوسيله آورده است : ((والافضل للنساء الصلاة في بيوتهن , والافضل بيت المخدوع )). ((69)) ((براى زن ها نماز قرائت در خانه بلكه در صندوق خانه و اطاق عقب بهتراست )).